Sự tiến hóa của rễ cây từ kỷ Devon đã dẫn đến các cuộc đại tuyệt chủng trên Trái đất – Ảnh: SHUTTERSTOCK
Giáo sư Gabriel Filippelli, Khoa Khoa học Trái đất tại Đại học Indiana (Mỹ), công bố nghiên cứu trên tạp chí khoa học GSA Bulletin. Ông chỉ ra rằng chính sự tiến hóa của rễ cây đã dẫn đến sự tuyệt chủng hàng loạt của Trái đất.
Theo IFLScience, nhóm nghiên cứu tìm cách điều tra nguyên nhân của sự suy giảm dân số xảy ra ở nhiều nơi trong kỷ Devon, khoảng 419 đến 358 triệu năm trước.
Chính trong thời đại này, những loài thực vật đầu tiên bắt đầu sinh sống trên đất liền. Đồng thời, một loạt các sự kiện tuyệt chủng ở biển đã quét sạch gần 70% tất cả các loài thủy sinh.
Nghiên cứu trước đây đã gợi ý rằng sự xuất hiện của những loài thực vật đầu tiên đã dẫn đến sự sụt giảm đáng kể nồng độ phốt pho của các cảnh quan trên cạn Á-Âu.
Điều này dẫn đến giả thuyết ban đầu: bộ rễ của cây có thể đã đâm sâu phá vỡ đá và cắm sâu xuống sông, hồ. Tại đây, chúng giải phóng phốt pho ra sông, hồ và đại dương, gây ra những ảnh hưởng sâu sắc đến hệ sinh thái biển.
Tác giả nghiên cứu Gabriel Filippelli giải thích: “Phân tích của chúng tôi cho thấy quá trình tiến hóa của rễ cây có thể khiến các đại dương trong quá khứ tràn ngập chất dinh dưỡng dư thừa, gây ra sự phát triển ồ ạt của tảo.
Những đợt tảo nở hoa nhanh chóng và có tính hủy diệt cao này sẽ làm cạn kiệt phần lớn lượng oxy trong các đại dương, gây ra các sự kiện tuyệt chủng hàng loạt thảm khốc.”
Sự gia tăng dinh dưỡng lân được gọi là hiện tượng “phú dưỡng hóa”. Hiện tượng này thường được quan sát thấy ở các hồ và sông khi lượng phân bón dư thừa hoặc nguồn dinh dưỡng do con người tạo ra làm ô nhiễm nước.
Để xác định hiện tượng phú dưỡng cổ xưa, các nhà nghiên cứu đã kiểm tra hồ sơ địa hóa từ năm địa điểm trầm tích ở các hồ kỷ Devon trên khắp Greenland và Scotland.
Đúng như dự đoán, kết quả của họ cho thấy có sự suy giảm lớn lượng phốt pho trên mặt đất vào những thời điểm khác nhau trong kỷ Devon.
Phát hiện chính là tuổi của những biến động này tương quan với tuổi của hóa thạch thực vật thân gỗ.
Những điều trên cho thấy sự hiện diện của thực vật có rễ thực sự là nguyên nhân giải phóng chất dinh dưỡng phốt pho sâu xuống sông hồ.
Đáng chú ý hơn, các tác giả nghiên cứu nhận thấy rằng những thay đổi này thường trùng khớp với các sự kiện tuyệt chủng hàng loạt.
Ví dụ, hai sự gia tăng đáng chú ý về nồng độ phốt pho trong nước được phát hiện là có liên quan đến hai vụ tuyệt chủng hàng loạt vào cuối kỷ Devon.
Xem xét kỹ hơn dữ liệu cũng cho thấy việc giải phóng phốt pho vào đại dương mang tính chu kỳ và phù hợp với biến động khí hậu khu vực.
Cụ thể hơn, lượng phốt pho phát triển mạnh trong thời kỳ ẩm ướt hơn. Bởi vì điều kiện ẩm ướt cho phép nhiều cây phát triển hơn và do đó dẫn đến giải phóng nhiều phốt pho hơn.
Nhận xét về tầm quan trọng của nghiên cứu này, ông Filippelli giải thích: “Những hiểu biết mới này về các sự kiện tuyệt chủng tự nhiên thảm khốc trong thế giới cổ đại có thể đóng vai trò cảnh báo về hậu quả của các sự kiện tương tự, phát sinh từ hoạt động của con người ngày nay”.
Bài viết gốc: https://gamek.vn/re-cay-la-thu-pham-gay-ra-nhieu-su-kien-tuyet-chung-kinh-hoang-nhat-trai-dat-178221116141612691.chn
